2. Overzicht incidentele baten en lasten

In dit hoofdstuk geven we een overzicht van de incidentele baten en lasten weer en presenteren we het structurele begrotingssaldo.

In de volgende tabellen geven we een overzicht van de incidentele baten en lasten. Incidenteel houdt in dat het gaat om baten en lasten die een tijdelijk karakter hebben. Deze zitten slechts één of enkele jaren in de begroting. Dit overzicht geeft niet alleen inzicht in de incidentele baten en lasten, maar is ook een hulpmiddel bij het beoordelen van het structurele begrotingssaldo. De baten en lasten die niet incidenteel zijn, zijn immers structureel van aard. Het structurele begrotingssaldo geeft aan of de structurele lasten met structurele baten worden afgedekt. Als dat het geval is, is de begroting structureel in evenwicht.
We nemen bedragen op vanaf € 100.000. We geven bij elke post een toelichting.

Een overzicht van de geraamde structurele toevoegingen en onttrekkingen aan de reserves, zoals het BBV voorschrijft, is in het financieel overzicht van de begroting opgenomen (bijlage 5 in dit document). In de nota reserves, die tegelijk met deze programmabegroting in de gemeenteraad wordt behandeld, zijn de reserves uitgebreid toegelicht.

Toelichting per post:

1. Het regionale portefeuillehoudersoverleg Wmo heeft op 5 juli besloten in 2025 € 7,5 miljoen extra uit de regionale reserve beschermd wonen te onttrekken en aan de lokale gemeenten uit te keren. Het aandeel van Oss hierin is € 2,5 miljoen.
2. We willen in de jaren 2025 t/m 2027 per jaar € 4 miljoen laten vrijvallen uit de reserve vluchtelingen. In totaal zetten we € 12 miljoen in uit deze reserve.
3. We verwachten in 2025 een bedrag van afgerond € 279.000 te ontvangen vanuit de egalisatiereserve Wsw vanuit het Werkvoorzieningschap Noordoost-Brabant.
4. We hebben lagere kosten van € 189.000 voor alleenverdienersproblematiek in 2025. Dit komt mede door een budgetoverheveling vanuit de jaarrekening 2024
5. We hebben in 2025 hogere kosten voor de flexwoningen. In 2025 verwachten we hier voor eenzelfde bedrag aan opbrengsten.
6. We stellen voor om € 370.348 uit de reserve geluid vrij te laten vallen in 2025. Voor deze middelen is momenteel geen bestedingsplan
7. De diverse ontwikkelingen in ICT investeringen leiden tot een wijziging in de jaarlijkse investeringslasten. We hebben een incidenteel voordeel van € 140.000 in 2026, van € 159.000 in 2027 en van € 80.000 in 2028.
8. We hebben lagere implementatiekosten van € 109.000 voor het veiligheids informatie knooppunt.
9. Door vertraging van projecten hebben we een voordeel op lagere afschrijvingskosten en ook lagere rentekosten
10. We laten de reserve WW-lasten van € 190.000 vrijvallen in 2025. Doordat er tot op heden geen gebruik is gemaakt van het WW-reserve laten we deze reserve vrijvallen en draaien we de jaarlijkse storting terug.  

Toelichting per post:

1. We stellen voor om een reserve te vormen ten behoeve van de kostenbeheersing van het sociaal domein voor een bedrag van € 2,1 miljoen. Dit betreft de helft van de extra vergoeding die we hebben ontvangen in de algemene uitkering voor de tekorten van Jeugdzorg over de jaren 2023 en 2024.
2. We stellen aan ONS welzijn incidenteel € 156.000 beschikbaar om ondersteuning te bieden aan ca. 30 zorgintensieve gezinnen in 2026.
3. We nemen een incidenteel bedrag op voor Thuis in de Buurt.
4. We storten 2 keer een bedrag in de reserve voor meekoppelkansen waterveiligheid.
5. We storten in 2023, 2024 en 2025 een bedrag van € 500.000 in een nieuwe reserve Klimaatadaptatie.
6. We stellen voor om in 2025 € 300.000 te storten in de reserve economie. Om de komende jaren in te kunnen spelen op noodzakelijke activiteiten op het gebied van economie willen we de reserve vast aanvullen. De strategienota economie die we in 2025 op gaan stellen zal hiervoor leidend zijn.
7. We storten gefaseerd € 23 miljoen in de reserve mobiliteit.
8. We hebben eenmalig hogere kosten voor reparatie, onderhoud- en schilderwerkzaamheden aan de bergingen van onze woonwagenlocaties.
9. We storten in totaal € 10 miljoen in de reserve binnenstedelijke transformatie.
10. We laten een structureel bedrag van € 100.000 voor de ambities van de spooragenda vrijvallen. Hiervoor in de plaats storten we eenmalige bijdrage van € 5 miljoen in de reserve fysieke verbetering fysieke kwaliteit leefomgeving.
11. We hebben in 2025 hogere kosten voor de flexwoningen. In 2025 verwachten we hier voor eenzelfde bedrag aan opbrengsten.
12. We stellen voor om in 2025 een extra storting te doen in de reserve omgevingswet van € 1,5 miljoen. Het is noodzakelijk en randvoorwaardelijk om de Omgevingswet als wettelijke taak ons eigen te maken en structureel te borgen binnen de organisatie.
13. We storten € 200.000 in de reserve verstrekken leningen volkshuisvesting om meer startersleningen te kunnen verstrekken.
14. We storten in totaal € 1,6 miljoen in een reserve voor de toekomstige verbouwing van het gemeentehuis.
15. Voor het programma Data nemen we een impulsbudget op.
16. We nemen extra capaciteit op voor een aantal projecten: de agrarische transitie, een kwartiermaker participatie, beleidscapaciteit Zorg en Veiligheid, Procesbegeleiding gebied polders en woningbouw
17. We hebben in 2025 hogere kosten voor de werving van een nieuwe burgemeester en het organiseren van het afscheid.
18. We stellen voor om een nieuwe reserve te vormen voor de Schadewijk. We stellen voor om hier in 2025 € 1 miljoen in te storten. Hiermee willen we de komende jaren extra investeren in Schadewijk en daarmee incidentele kosten afdekken.
19. We hebben in 2025 hogere kosten van €135.000 voor de eenmalige inrichtingskosten van een nieuw E-HRM systeem.
20. We vragen een bedrag van € 1 miljoen extra voor de organisatieontwikkeling. Dit voor de jaren 2025 tot en met 2028.
21. Voor de periode 2025 tot en met 2028 vragen we in totaal € 1,7 miljoen voor het doorontwikkeling van ons personeelsbeleid en organisatie.

Toelichting per post:

1. We verrekenen incidentele tekorten en overschotten met de reserve. Daarnaast onttrekken we in de komende jaren geld voor de oplosagenda en terugbetaling aan de regio.
2. We verlengen de pilot participatie kwetsbare internationale werknemers in 2025.
3. We betalen diverse incidentele kosten ten behoeve van het realiseren van de ombuigingsvoorstellen op het gebied van Jeugd en Wmo uit de reserve kostenbeheersing Sociaal Domein.
4. We voeren diverse projecten uit in het kader van IZA/GALA. Dit betalen we uit de reserve.
5. We voeren diverse projecten uit in het kader van Dak en thuisloosheid. Dit betalen we uit de reserve.
6. We verrekenen de overschotten met de reserve Vluchtelingen.
7. We betalen verschillende projecten uit de reserve en storten bedragen vanuit verschillende circulaires.
8. We onttrekken voor verschillende IVB projecten geld uit de reserve.
9. We voeren diverse projecten uit in het kader van verduurzaming van ons gemeentelijk vastgoed. Dit betalen we uit de reserve.
10. We onttrekken voor verschillende projecten geld uit de reserve.
11. We halen de kosten voor de bijdrage van de Kracht van Oss, promotie en branding en economische stimulering uit de reserve economie.
12. We hebben tijdelijke stimuleringsregelingen in het centrum (o.a. voor wonen en vergroening) en de leegstandsmakelaar. We betalen dit uit het investeringsfonds stadshart Oss.
13. We betalen de tijdelijke bijdrage voor Slimme mobiliteit en budget voor de maasveren uit de reserve mobiliteit.
14. We stellen voor om in 2025 € 1,79 miljoen te onttrekken uit de reserve Meekoppelkansen dijkversterking Maas. Dit is voor de financiële verplichting die voortvloeit uit de bestuursovereenkomst en realisatieovereenkomst.
15. We betalen de kosten voor de voorbereiding van de omgevingswet uit de reserve die we hiervoor gevormd hebben.
16. We halen geld uit de reserve voor verschillende posten voor organisatieontwikkelingen. Het gaat om onder andere frictiekosten MJC, generatiepact, frictiekosten voor afdeling DIV en frictiekosten voor de toekomstbestendige organisatie.
17. We voeren diverse projecten uit in het kader van het versterken van de gemeentelijke dienstverlening. Dit betalen we uit de reserve.
18. We betalen diverse projectkosten uit de reserve Schadewijk.
19. We betalen de kosten voor ICT projecten uit de reserve ICT.
20. We hebben diverse bedragen betaald uit de algemene reserve. Het gaat om onder andere het Onder d’n Plag, realisatie van de flexwoningen en de transformatieagenda jeugd.

*KN = kadernota, PB = programmabegroting, TR = financiële tussenrapportage, NR = Nota reserves

Om een goed oordeel te kunnen vormen over de begroting is het van belang om het saldo te corrigeren met incidentele baten en lasten. Het structurele begrotingssaldo geeft aan of de structurele lasten met structurele baten worden afgedekt. Als dat het geval is, is de begroting structureel in evenwicht.

In de volgende tabel geven we de volgende onderdelen weer:

• De lasten, baten en saldo per programma (onderdeel 1)
• De lasten, baten en het saldo van de producten overhead, onvoorzien, VPB en algemene dekkingsmiddelen (onderdeel 2)
• De totale exploitatie (onderdeel 1+2)
• De toevoegingen en onttrekkingen aan reserves (onderdeel 3)
• Het geraamde resultaat (onderdeel 1+2+3).

We verrekenen het geraamde resultaat met de incidentele baten en lasten. Dit geeft het structureel begrotingssaldo weer.