Programma 1. Welzijn en zorg

Meedoen mogelijk maken voor alle inwoners van Oss is dé missie van het sociaal domein Oss (begrotingsprogramma’s 1, 2 en 3). Een solide sociale basis helpt de meeste mensen een prima leven te leiden, voor zichzelf en anderen te zorgen en om te gaan met de hobbels in het leven. Meedoen mogelijk maken gebeurt dan ook in eerste instantie door mensen zelf en hun verschillende sociale netwerken. Wij helpen de samenleving daarbij waar we kunnen. En als inwoners daarnaast ondersteuning nodig hebben, dan bieden we deze samen met onze partners. We ondersteunen de verbinding van inwoners met elkaar in wijken en dorpen. Soms door een bankje te plaatsen of door inwoners te helpen met een initiatief. Normaliseren, substitutie en voorkomen zijn hierin sleutelwoorden. Evenals de inhoudelijke speerpunten, zoals die ook in de landelijke VNG propositie van het sociaal domein staan: bestaanszekerheid herstellen, kansengelijkheid vergroten en gezond leven makkelijker maken. We werken hierbij waarde gedreven vanuit onze vijf waarden: de mens centraal, eenvoud, nabijheid, partnerschap en vakmanschap.  

Druk op de Wmo
De samenstelling van de Nederlandse bevolking verandert tot ongeveer 2040 flink, het huidige zorgstelsel is daar niet op ingericht. We zien een toenemende hulpvraag omdat de bevolking groeit en vergrijst. Tegelijkertijd is sprake van voorzieningen in dorpen en wijken die onder druk staan, een oplopende personeelsschaarste en een wooncrisis die (kwetsbare) inwoners raakt. Ook ontwikkelingen in het medische domein hebben invloed op de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). De Wet langdurige zorg (Wlz) en de Zorgverkeringswet (Zvw) werken met steeds scherpere criteria voor inwoners om in aanmerking voor zorg te komen. De Wmo wordt gezien als vangnet voor bezuinigingen in andere zorgwetten. Met enerzijds de groei van het aantal inwoners dat ondersteuning nodig heeft, terwijl het aantal beroepskrachten, vrijwilligers en mantelzorgers afneemt en anderzijds onzekere en over het algemeen ontoereikende compensatie door het Rijk, moeten we ons voorbereiden op een verder toenemende schaarste van het aanbod van zorg en ondersteuning. Des te meer omdat we ook in de gemeente Oss rekening moeten houden met een financiële opgave en strategische heroriëntatie. 

Landelijke ontwikkelingen
We volgen de demografische en landelijke ontwikkelingen zoals de resultaten van het houdbaarheidsonderzoek Wmo dat momenteel wordt uitgevoerd door het ministerie van VWS en de VNG. Oss heeft een bijdrage aan dit onderzoek geleverd. Of de herinvoering van de inkomensafhankelijke eigen bijdrage Wmo dat controversieel is verklaard. En tot slot de ontwikkelingen rond het zogenaamde AZWA (Aanvullend Zorg en Welzijn Akkoord). Deze ontwikkelingen kunnen forse impact hebben, zowel inhoudelijk als financieel. 

Voor programma Zorg & Welzijn vertaalt dit zich in een beweging naar het versterken van de sociale basis, meer collectieve ondersteuning en ondersteuning door naasten.  

Beleidskader Wmo Oss 2025-2029 
Begin 2025 is het Wmo-beleidskader Wmo 2025-2029 'Meedoen mogelijk maken’ vastgesteld. Hierin staan onze ambities en doelen beschreven, inclusief een doorkijk naar een beleidsagenda voor de komende jaren. De hoofdopgave is zorgen dat onze ondersteuning toekomstbestendig is, inwoners de ondersteuning krijgen die ze nodig hebben en de meest kwetsbaren gezien en geholpen worden. De beleidsagenda Wmo is de leidraad voor onze activiteiten zoals hieronder beschreven. 

De maatschappelijke uitdagingen waar we momenteel voor staan, vragen om scherpere keuzes en nog beter samenwerken in het sociaal domein. Meer samen werken met de gemeenschap en met onze partners. We breiden het collectieve aanbod waar mogelijk uit zodat er meer mogelijkheid tot elkaar ontmoeten en helpen ontstaat. Ook willen we inwoners inspireren en mogelijkheden bieden om eigen ideeën uit te voeren. Denk aan het faciliteren van zorgcoöperaties en initiatieven die al een waardevolle bijdrage leveren aan deze beweging, of het versterken van informele zorg en mantelzorg. In de proeftuinwijken de Ruwaard en Ussen zien we al een flinke toename van activiteiten voor en door inwoners. Daarnaast kijken we naar lichtere en andere vormen van dagbesteding, hulp bij het huishouden en ondersteuning. Tot slot blijven we investeren in het bieden van passende ondersteuning van mensen met een psychische kwetsbaarheid en het mogelijk maken van de uitstroom uit beschermd wonen.  

Sociale basis 
Een sterke sociale basis kan inwoners helpen om mee te kunnen doen. Een sociale basis bestaat uit drie pijlers: sociale verbanden van inwoners, sociale structuren zoals organisaties, diensten en voorzieningen en een fijne leefomgeving waar mensen kunnen samenleven, elkaar kunnen ontmoeten, meedoen en in staat zijn om zelf (met hulp van omgeving/netwerk) hun leven vorm te geven. Hierbij leggen we de verbinding met onze visie Thuis in de Buurt (programma 3).  

• I n Oss helpen inwoners elkaar en kan iedereen meedoen (sociale basis).  
• Inwoners van Oss die dat nodig hebben, krijgen passende ondersteuning, waarbij informele, lichte of collectieve hulp de basis is.  
• Voorzieningen zijn vindbaar, toegankelijk, betaalbaar en kwalitatief goed.