Programma 7. Verstedelijking, wonen en mobiliteit

Actieve deelname aan totstandkoming provinciaal en nationaal ruimtelijk beleid
Het Rijk heeft aangekondigd dat zij de regie in het ruimtelijk domein naar zich toe gaat trekken en een sterkere rol gaat spelen bij de ruimtelijke ontwikkeling van Nederland. Dit zal in het najaar van 2025 leiden tot een OntwerpNota Ruimte. Dat ontwerp zal voor zienswijzen ter inzage liggen. Het is aan ons om goed te bezien of de Osse ambities en de Osse agenda voldoende herkenbaar terug te vinden zijn in het ontwerp van de Nota Ruimte. Vervolgens dienen we hier samen met de RNOB, de stedelijke regio 's-Hertogenbosch en de provincie een zienswijze op in. Datzelfde geldt voor andere ontwikkeltrajecten op provinciaal en regionaal niveau, zoals het ruimtelijk arrangement en ruimtelijk voorstel van de provincie. Belangrijk onderdeel in de beleidsontwikkeling is de provinciale stedelijke ontwikkelingsstrategie en het bijbehorende uitvoeringsprogramma op niveau van de provincie en de stedelijke regio 's-Hertogenbosch. Met toetreding tot de B7 zitten we als Oss aan tafel bij het uitzetten van de strategie en de ontwikkelingen in NOVEX stedelijk Brabant. Afhankelijk van het thema en de scope bepalen we met wie en in welke vorm we samenwerken (buurgemeente(n), regio, B7, provincie).

Omgevingswet

Omgevingsvisie en omgevingsprogramma's
De omgevingsvisie is vastgesteld in 2025. Hierin hebben we onze langetermijnkoers richting 2040 vastgelegd inclusief strategische doelen en de richting waarin we Oss gaan ontwikkelen. Tegelijkertijd is de omgevingsvisie een dynamisch document. In de uitvoeringsparagraaf van de omgevingsvisie hebben we daarom aangegeven dat we de visie eens per collegeperiode gaan actualiseren. Mocht er aanleiding zijn dit eerder of anders te doen dan kan daartoe besloten worden. Na vaststelling van de omgevingsvisie gaan we nu ook aan de slag met het opstellen van omgevingsprogramma's.

In een omgevingsprogramma worden de strategische, veelal abstracte, doelen uit de omgevingsvisie verder uitgewerkt richting uitvoering. Dat kan zijn op sectoraal niveau (een thematisch omgevingsprogramma) of op gebiedsniveau (een gebiedsgericht omgevingsprogramma). De komende jaren gaan we in ieder geval invulling geven aan de wettelijk verplichte omgevingsprogramma's, zoals het warmteprogramma en het volkshuisvestingsprogramma. Ook werken we aan het vrijwillige programma Kostenverhaal waarin financiële bijdragen worden vastgelegd.

Daarnaast gaan we in beeld brengen voor welke andere onderwerpen we een omgevingsprogramma gaan maken. Afhankelijk van de aard van nieuw beleid, kiezen we in de toekomst voor:

1. het actualiseren van de omgevingsvisie;
2. het opstellen van een omgevingsprogramma (vergelijkbaar met uitvoeringsprogramma);

ÓF

3. het maken van een beleidsnota.

Door komend jaar duidelijke afspraken en afwegingen te maken over wanneer welk type beleid van toepassing is, bouwen we aan de inrichting van beleid zoals de Omgevingswet dat van ons verwacht. Daarnaast zorgen we dat al onze omgevingsdocumenten digitaal vindbaar en raadpleegbaar zijn in het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO).

Omgevingsplan – Transitiestrategie tot 2032 en jaarlijkse transitieopgave
Op 1 januari 2032 moeten we over één nieuw Omgevingsplan voor de hele gemeente beschikken. Deze transitie van het Omgevingsplan is een flinke opgave, die juridisch en technisch enorm complex is. We moeten duizenden regels uit ruim 200 bestemmingsplannen, 20 verordeningen en 50 beleidsdocumenten die we hebben opgesteld onder de 26 afzonderlijke wetten van vóór de Omgevingswet omzetten naar regels die voldoen aan de vereisten van de Omgevingswet. Dit in samenhang bezien met de integratie van 600 Bruidsschatregels die we hebben gekregen van het Rijk. We behouden regels die passend zijn (beleidsneutrale omzetting) en actualiseren regels waar gewenst. Om de totale opbouw te bereiken is een transitiestrategie opgesteld en bepalen we na evaluatie jaarlijks de transitieopgave voor het daaropvolgende jaar. Dit doen we op basis van de door de raad vastgestelde ‘Nota van Uitgangspunten Omgevingsplan Oss’. Zo werken we stapsgewijs (thema- en gebiedsgericht) toe naar het nieuwe Omgevingsplan. Onze focus ligt op de basis op orde brengen voor het Omgevingsplan, zodat we gemakkelijker nieuwe ruimtelijke initiatieven met een wijziging van het omgevingsplan mogelijk kunnen maken. De komende jaren stellen we omgevingsplanregels (voor de regelbibliotheek) op, zo ook in 2026. Dit doen we voor de tien meest urgente en meest voorkomende thema's bij ruimtelijke initiatieven (bijv. Bouwen, Gebruik, Geluid en Geur) en bekijken we of het bijbehorende beleid geactualiseerd moet worden. We verkennen of we hierbij slim kunnen samenwerken met de VNG, Provincie Noord-Brabant, andere gemeenten, ketenpartners en externe adviseurs om zo goed en efficiënt mogelijk het nieuwe Omgevingsplan op te bouwen.

Handhaven van huidige dienstverleningsniveau
We blijven de komende jaren bezig met de implementatie van de verschillende instrumenten in de Omgevingswet (Omgevingsvisie, Omgevingsprogramma, Omgevingsplan, Omgevingsvergunning). Als gevolg van de Omgevingswet hebben we al nieuwe en gewijzigde processen ingeregeld en nieuwe taken belegd om de samenloop tussen de verschillende initiatieven en beleid, die moeten landen in het Omgevingsplan, zo goed mogelijk te laten verlopen. We zijn druk bezig met de opbouw van het omgevingsplan (o.a. het vullen van de regelbibliotheek). Parallel daaraan doorlopen we wijzigingsprocedures voor het omgevingsplan of vergunningprocedures om af te wijken van het Omgevingsplan (BOPA) voor nieuwe projecten. De ‘winkel is gewoon open’. We verkennen met andere gemeenten uit onze regio of periodieke afstemming met andere ketenpartners (GGD, Veiligheidsregio en ODBN) ook mogelijk is, zodat we nog integraler kunnen afstemmen.

De Omgevingswet is hét integrale fundament onder alle ruimtelijke ontwikkelingen; zij zijn onlosmakelijk en structureel verbonden met elkaar. Om verder te bouwen aan Oss als ‘Stad met Toekomst’ en onze strategische doelstellingen, is het daarom noodzakelijk en randvoorwaardelijk om de Omgevingswet als wettelijke taak ons eigen te maken en structureel te borgen binnen de organisatie. De afgelopen jaren hebben we incidentele middelen ontvangen van het Rijk voor de implementatie van de Omgevingswet. We zien echter dat de uitvoering van de Omgevingswet structureel van aard is. De eerder veronderstelde terugverdientijd van de Omgevingswet is landelijk van 19 jaar naar 35 jaar bijgesteld, waardoor de wet structurele lasten met zich meebrengt. De Omgevingswet brengt, als grootste wetgevingsoperatie in het ruimtelijk domein sinds de laatste aanpassing van de Grondwet, namelijk structurele veranderingen met zich mee voor onze organisatie. Dit vraagt om structurele versterking van de organisatie om ons huidige dienstverleningsniveau te handhaven.
We benutten hiervoor in eerste instantie de incidentele middelen vanuit het Rijk, omdat er momenteel nog geen volledig dekkende structurele middelen beschikbaar zijn. Daarnaast kunnen we de extra benodigde formatie voor vergunningverlening en juridische expertise op het gebied van vergunningverlening als gevolg van uitvoering van de Omgevingswet bekostigen uit aanvullende legesopbrengsten. Vanaf 2027 zijn extra structurele middelen benodigd. We zoeken actief de samenwerking op met de VNG en andere gemeenten om te lobbyen bij het Rijk voor extra structurele middelen voor gemeenten voor de uitvoering van de Omgevingswet. In 2026 bekijken we de financiële situatie voor 2027 en verder.

• We zijn goed aangehaakt op het ruimtelijk beleid van rijk, provincie en regio en zorgen dat de Osse agenda goed wordt ingebracht.
• We hebben een actuele Omgevingsvisie en gaan aan de slag met Omgevingsprogramma's.
• We bouwen stapsgewijs ons Omgevingsplan verder op.
• We hebben onze procesbeschrijvingen afgestemd op de Omgevingswet.
• We kunnen werken met de nieuwe digitale technische standaard voor de Omgevingswet, zodat alle omgevingsdocumenten zichtbaar en toegankelijk zijn in het Omgevingsloket (Regels op de kaart).